Ikona Golgoty

Ikona Golgoty, znana również jako "Krzyż z Golgoty", przedstawia centralne wydarzenie chrześcijańskiej wiary – ukrzyżowanie Jezusa Chrystusa na wzgórzu Golgota. Jest to jedno z najbardziej symbolicznych i teologicznie bogatych przedstawień w ikonografii chrześcijańskiej, które nawiązuje do zbawczej śmierci Chrystusa na krzyżu dla odkupienia ludzkości.

Opis ikonograficzny:

1. Centralny motyw – Ukrzyżowanie:

   • W centrum ikony znajduje się krzyż z postacią ukrzyżowanego Jezusa Chrystusa.
   • Jego ciało zazwyczaj jest pochylone w kierunku ziemi, wyrażając cierpienie, pokorę i pełne oddanie woli Ojca.
   • Nad głową Chrystusa widnieje napis "IC XC" (skrót od greckiego "Jezus Chrystus") oraz tabliczka z napisem "INCI" (greckie "Jezus Nazarejczyk, Król Żydowski").

2. Postaci u stóp krzyża:

   • Po lewej stronie często przedstawiona jest Maryja, Matka Boża, pogrążona w smutku, a po prawej stronie św. Jan Ewangelista, "uczeń, którego Jezus miłował".
   • Czasem pojawia się również Maria Magdalena lub inne kobiety obecne podczas ukrzyżowania.

3. Wzór Golgoty:

   • Wzgórze, na którym stoi krzyż, przedstawione jest jako strome zbocze zwane Golgota (w tłumaczeniu z aramejskiego – "Miejsce Czaszki").
   • U podnóża krzyża często widoczna jest czaszka Adama, co symbolizuje, że Golgota była miejscem, gdzie według tradycji pochowano pierwszego człowieka. Symbol ten oznacza odkupienie grzechu pierworodnego przez śmierć Chrystusa.

4. Tło i symbolika nieba:

   • Niekiedy niebo jest rozdzielone na dwie części: górna symbolizuje Bożą obecność (często z aniołami lub symbolem Boga Ojca), a dolna przedstawia ziemię, ludzką rzeczywistość.
   • Często widzimy zstępujące promienie światła, podkreślające boską naturę Jezusa.

5. Inne elementy:

   • W dolnej części ikony mogą być przedstawione narzędzia męki: włócznia, gąbka na trzcinie, gwoździe.
   • Może pojawiać się również przedstawienie żołnierzy rzucających losy o tunikę Chrystusa, co nawiązuje do Ewangelii.

Teologiczny sens ikony:

1. Ofiara zbawcza: Ikona Golgoty ukazuje śmierć Chrystusa jako akt miłości i ofiary dla zbawienia ludzkości. Jego ukrzyżowanie przynosi przebaczenie grzechów i przywrócenie jedności z Bogiem.

2. Związek między Nowym a Starym Testamentem: Obecność czaszki Adama u podnóża krzyża przypomina, że Chrystus jest "Nowym Adamem", który przez swoją ofiarę odkupuje grzech pierworodny.

3. Cierpienie i triumf: Choć krzyż symbolizuje cierpienie i śmierć, jest jednocześnie znakiem zwycięstwa nad grzechem, śmiercią i szatanem.

Modlitwa przed ikoną Golgoty:

„Jezu Chryste, Ukrzyżowany Zbawicielu, przez Twoją śmierć na krzyżu odkupiłeś nas od grzechu i otworzyłeś nam bramy nieba. Pomóż nam, abyśmy zawsze pamiętali o Twojej ofierze i naśladowali Twoją miłość. Daj nam siłę, byśmy dźwigali swoje krzyże z wiarą i nadzieją na zmartwychwstanie. Amen.”