Ikona Matki Bozej Godne jest

Ikona Matki Bożej „Godne Jest” (gr. Άξιόν εστιν – „Axion Estin”) to jedno z najważniejszych i najbardziej czczonych przedstawień Matki Bożej w tradycji prawosławnej, związane z hymnem ku Jej czci, który jest nieodłączną częścią liturgii bizantyjskiej. Wizerunek ten jest symbolem czci dla Maryi jako Teotokos (Bogurodzicy) i wstawienniczki za ludzkość.

Historia ikony i hymnu:

1. Pochodzenie hymnu:

   • Hymn „Godne jest” pochodzi z tradycji monastycznej Góry Athos. Według przekazów, około X wieku mnichowi w klasztorze w Karei na Athosie objawił się Archanioł Gabriel.
   • Mnich i Archanioł zaśpiewali wspólnie hymn ku czci Maryi, a Archanioł wyrył słowa „Godne jest, aby Cię błogosławić, Bogurodzico” na kamiennej tablicy.

2. Ikona „Axion Estin”:

   • Ikona Matki Bożej „Godne Jest” znajduje się w głównym kościele Protatu w Karei na Górze Athos, uważana za cudowną i szczególnie czczoną przez mnichów oraz wiernych z całego świata.
   • Wizerunek ten jest związany z hymnem i otaczany czcią jako znak szczególnej opieki Maryi nad monastycyzmem athoskim i całym Kościołem.

Cechy charakterystyczne ikony:

1. Postać Maryi:

   • Maryja jest ukazana w typie Hodegetria (gr. „Przewodniczka”), trzymająca na lewym ramieniu Dzieciątko Jezus, a prawą dłonią wskazuje na Niego.
   • Jej oblicze wyraża łagodność i miłość, ale także powagę wynikającą z Jej roli jako Matki Zbawiciela.

2. Dzieciątko Jezus:

   • Jezus Chrystus w lewej dłoni trzyma zwój, symbol nauki i mądrości, a prawą ręką wykonuje gest błogosławieństwa.
   • Wyraz twarzy Jezusa jest poważny, podkreślając Jego boską naturę i misję.

3. Kolory:

   • Maryja nosi maforion w ciemnoczerwonym kolorze, symbolizującym królewskość i cierpienie.
   • Złote tło ikony reprezentuje boską obecność i wieczną chwałę.

Duchowe znaczenie:

Ikona i hymn „Godne Jest” podkreślają:

• Godność Maryi: Wskazują na Jej wyjątkową rolę w Bożym planie zbawienia jako Matki Chrystusa i pośredniczki między Bogiem a ludźmi.
• Wdzięczność i uwielbienie: Zachęcają wiernych do dziękczynienia za macierzyńską opiekę Maryi i Jej nieustanne wstawiennictwo.
• Zjednoczenie z Bogiem: Przypominają o głębokiej więzi między Bogurodzicą a Jej Synem oraz o Jej roli w prowadzeniu ludzi do Chrystusa.

Kult ikony i hymn:

1. Hymn „Godne Jest”:

   • Jest śpiewany podczas liturgii bizantyjskiej, zwłaszcza w czasie Boskiej Liturgii św. Jana Chryzostoma.
   • Słowa hymnu brzmią:
     „Godne jest, aby Cię błogosławić, Bogurodzico, zawsze błogosławioną i najczystszą, i Matkę Boga naszego. Czcigodniejszą od Cherubinów i nieporównanie chwalebniejszą od Serafinów, która bez zmazy zrodziłaś Boga Słowo, Ciebie, prawdziwą Bogurodzicę, wysławiamy.”

2. Święta związane z ikoną:

   • Kult ikony jest szczególnie widoczny na Górze Athos, gdzie organizowane są procesje ku Jej czci.
   • Ikona jest także symbolem jedności Kościoła prawosławnego, a jej kopie znajdują się w wielu cerkwiach na całym świecie.

3. Modlitwy:

   • Wierni modlą się przed ikoną o wstawiennictwo Maryi w sprawach duchowych, rodzinnych i codziennych.

Znaczenie w tradycji prawosławnej:

Ikona Matki Bożej „Godne Jest” przypomina wiernym o konieczności uwielbiania Maryi jako Matki Boga i o Jej roli jako Opiekunki i Orędowniczki całego Kościoła. Jej szczególne miejsce na Górze Athos symbolizuje duchową płodność modlitwy i ascezy.

Czy chciałbyś dowiedzieć się więcej o hymnie, cudach związanych z tą ikoną, lub o jej kopiach?