Zestaw pogrzebowy to komplet akcesoriów liturgicznych używanych podczas obrzędów pogrzebowych w tradycji chrześcijańskiej, szczególnie w Kościołach wschodnich (prawosławnych i greckokatolickich). Elementy tego zestawu pomagają w godnym i uroczystym pożegnaniu zmarłego, wyrażając wiarę w życie wieczne i zmartwychwstanie.
Typowe elementy zestawu pogrzebowego:
-
Krzyż pogrzebowy:
- Umieszczany na piersi zmarłego lub nad trumną.
- Symbolizuje zwycięstwo Chrystusa nad śmiercią i nadzieję na zmartwychwstanie.
-
Ikona:
- Często kładziona na piersi zmarłego lub umieszczana w trumnie.
- Najczęściej jest to ikona Chrystusa Zbawiciela, Matki Bożej lub świętego patrona.
-
Świece:
- Używane podczas nabożeństwa żałobnego (panichidy) i pogrzebu.
- Symbolizują światłość wieczną i modlitwę za duszę zmarłego.
-
Nakrycie głowy (epanokamelaukion):
- W przypadku duchownych lub osób konsekrowanych używa się specjalnego nakrycia głowy jako wyrazu ich szczególnego powołania.
-
Ręczniki i chusty:
- Mogą być rozdawane uczestnikom ceremonii jako dar pamięci.
- W niektórych tradycjach ręcznikami dekoruje się krzyż grobowy lub miejsce pochówku.
-
Obrusy i pokrowce:
- Nakrycie na trumnę, często zdobione haftami lub krzyżami.
- Obrusy mogą zawierać napisy, np. „Wieczna pamięć” lub „Pokój wieczny”.
-
Kadzidło i węgielki:
- Używane podczas okadzania trumny i miejsca pochówku, symbolizując modlitwy wznoszące się ku niebu.
-
Ziemia lub prochy:
- Zwyczajowo ziemia z miejsca pochówku lub ziemia poświęcona jest umieszczana w trumnie.
-
Ewangeliarz lub modlitewnik:
- W tradycji kapłańskiej często kładzie się ewangeliarz na piersi zmarłego.
-
Odzież pogrzebowa:
- W przypadku duchownych ich pełne szaty liturgiczne.
- Dla świeckich – prosta odzież w jasnych kolorach, symbolizująca czystość i pokój.
Zastosowanie:
- Elementy zestawu pogrzebowego podkreślają duchowy wymiar obrzędu, wyrażając chrześcijańską nadzieję na zbawienie.
- Mają znaczenie symboliczne, funkcjonalne i kulturowe, odzwierciedlając lokalne tradycje.
Zestaw pogrzebowy umożliwia przeprowadzenie ceremonii z należytym szacunkiem i zgodnie z zasadami liturgicznymi.
