Ikony Matki Bozej

Ikony Matki Bożej to jedne z najważniejszych i najczęściej czczonych w tradycji prawosławnej i katolickiej wschodniej. Przedstawiają one Matkę Bożą w różnych aspektach jej życia oraz w relacji z Jezusem Chrystusem, a także jako pośredniczkę i orędowniczkę w modlitwach wiernych.

Podstawowe typy ikon Matki Bożej:

1. Eleusa (Czułość)

   • Maryja trzyma Dzieciątko Jezus blisko swojej twarzy, wyrażając czułość i miłość.
   • Przykład: Matka Boża Włodzimierska.

2. Hodegetria (Przewodniczka)

   • Maryja wskazuje na Jezusa jako drogę do zbawienia. Jezus trzyma zwój lub błogosławi.
   • Przykład: Matka Boża Częstochowska.

3. Oranta (Modląca się)

   • Maryja ukazana w pozycji modlitwy z podniesionymi rękoma, często z małym Chrystusem w medalionie na piersi.
   • Przykład: Matka Boża "Znak".

4. Panagia (Władczyni wszystkiego)

   • Maryja ukazana jako Królowa Niebios, z koroną lub zasiadająca na tronie z Dzieciątkiem na kolanach.

5. Matka Boża z Dzieciątkiem

   • Tradycyjne przedstawienie Maryi z Jezusem na rękach, często w różnych sytuacjach (np. karmiąca, opiekująca się).

Najbardziej znane ikony Matki Bożej:

1. Matka Boża Włodzimierska (Eleusa)

   • Symbol miłości i ochrony. Uważana za opiekunkę Rusi.

2. Matka Boża Częstochowska (Hodegetria)

   • Czczona w Polsce jako Królowa Polski. Znana ze swojej roli w historii narodu.

3. Matka Boża Kazańska (Hodegetria)

   • Symbol zwycięstwa i odrodzenia duchowego.

4. Matka Boża Nieustającej Pomocy

   • W tradycji zachodniej, ale czerpiąca z ikonograficznych wzorców wschodnich.

5. Matka Boża Pokrow (Opieki)

   • Maryja osłania wiernych swoim płaszczem, symbolizując opiekę i wstawiennictwo.

6. Matka Boża Siedmiostrzałowa (Przebaczenia)

   • Ukazana z siedmioma mieczami symbolizującymi ból i cierpienie, jakie przeszła.

7. Matka Boża Niewyczerpanej Czaszy

   • Znana jako opiekunka osób uzależnionych, modlących się o wyzwolenie.

8. Matka Boża Pantanassa (Wszechwładczyni)

   • Czczona jako uzdrowicielka chorych, zwłaszcza cierpiących na choroby nowotworowe.

Symbolika ikon Matki Bożej:

1. Kolory szat:

   • Czerwień symbolizuje człowieczeństwo Maryi, a niebieski jej duchową transcendencję.
   • Często występują złote elementy, symbolizujące świętość i królewskość.

2. Gesty rąk:

   • Ręka wskazująca na Jezusa oznacza, że jest On drogą do zbawienia.
   • Rozłożone dłonie symbolizują wstawiennictwo i modlitwę.

3. Dzieciątko Jezus:

   • Przedstawione w ikonie zawsze jako "Mądrość Przedwieczna" – często z insygniami królewskimi lub błogosławiące.

Modlitwa przed ikoną Matki Bożej:

„Bogurodzico Dziewico, Matko Boża, Ty, która trwasz nieustannie na modlitwie za cały świat, wstawiaj się za nami przed Twoim Synem. Naucz nas pokory, miłości i zaufania do Boga, byśmy zawsze podążali drogą zbawienia. Amen.”